ព័ត៌មានផ្សេងៗទៀត
អង្ករនាងអំនិងការបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ពូជ
ចេញផ្សាយ ១៥ មករា ២០១៨ 4782
អង្ករនាងអំ គឺជាអង្ករមួយប្រភេទដែលស្រាវជ្រាវរកឃើញដោយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តក្រចេះផ្ទាល់ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០ ដែលមានក្លិនក្រអូបប្រហើរនិងមានរសជាតិឆ្ងាញ់ក្រអួន ហើយមានទម្ងន់ធ្ងន់ជាងអង្ករនានាទៀតផង។
នាងអំ ដែលបច្ចុប្បន្នក្លាយជាយាយអំ ក្នុងជន្មាយុ ៨៤ឆ្នាំ បានរៀបរាប់ដោយសម្ដីញ័រៗនៅលើផ្ទះរបស់ចៅឲ្យដឹងពីប្រវត្តិខ្លះៗរបស់អង្ករនាងអំនេះថា ពេលចេញពីរបប ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃមក លោកយាយបានប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការដូចគេដូចឯងនៅក្នុងឃុំស្វាយជ្រះ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។
នៅថ្ងៃមួយនាសម័យគេកាប់ដឹកជញ្ជូនឈើជាច្រើនក្នុងទសវត្សរ៍ប្រមាណជាទី៨០ ក្រោយការប្រមូលផលស្រូវចម្ការអស់ហើយ នាងអំ ឬយាយអំ បានឃើញស្រូវមួយគុម្ពនៅជាយចម្ការដោយមានគ្រាប់ប្លែកពីស្រូវដែលបានច្រូតហើយ ហើយក៏បូតយកគ្រាប់ស្រូវនោះបានប្រមាណមួយទូកដៃ ខ្ចប់នឹងក្រណាត់តូចយ៉ាងស្អាតយកទៅរក្សាទុក។ លុះដល់រដូវសាបព្រោះក៏យកទៅដាំដុះលើដីដាច់ដោយឡែក ក្រោយមកប្រមូលផលបានប្រមាណមួយល្អីតូច ហើយក៏សាបព្រោះបន្តទៀតដោយការដណ្តាំបាយសាកល្បង ឃើញថាពូជស្រូវនេះមានរសជាតិឆ្ងាញ់ហើយក្រអូបទៀត។
យាយអំបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «...ស្រូវខ្ញុំច្រូតអស់មួយសាហើយ ដល់ខ្ញុំទៅឃើញមួយគុម្ព ៤-៥កួរ ខ្ញុំទៅឃើញទៅ ខ្ញុំថា យី!ស្រូវនេះល្អណាស់ ទុកពូជ! យកទៅសាប សាបរួចយកទៅស្ទូង ច្រូតបានមួយល្អី...»។
យាយអំតាំងពីថ្ងៃនោះមកក៏ផ្សព្វផ្សាយដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ ដោយចែករំលែកពូជជូនអ្នកស្រុកម្នាក់បន្តិចៗឲ្យធ្វើការសាកល្បង ដែលរហូតប្រមាណ ១០ឆ្នាំក្រោយមក អង្ករនាងអំត្រូវបានទទួលស្គាល់ស្ទើរគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងឃុំ ហើយក៏ល្បីសាយភាយមកដល់ទីរួមខេត្តទៀត ដែលមកទល់ពេលនេះលោកយាយចង់ឲ្យកូនចៅបន្តពូជស្រូវនេះដោយបន្សុទ្ធពូជឲ្យបានល្អកុំឲ្យបាត់គុណភាពដើមដែលគេបានយកឈ្មោះលោកយាយទៅដាក់ជាសម្គាល់ពូជនោះ។
យាយអំបានបញ្ជាក់ថា ៖ «យើងដាស់តឿនកូនចៅដាក់(ឈ្មោះ)ហ្នឹង ថាបើគេដាក់ រើសឲ្យសុទ្ធ រើសឲ្យល្អណា៎! មិនដឹងដាក់ថាម៉េច? មិនដឹងដាក់ថា យាយ មិនដឹងដាក់ថា នាង បើនាងក៏មិនខុសអីដែរ!»។
ក្នុងការបន្សុទ្ធពូជត្រូវបានអ្នកស្រី សារ៉ែម ចៅស្រីប្រសារបស់យាយអំ បញ្ជាក់ថា ស្រូវនាងអំសុទ្ធមិនត្រឹមតែក្រអូបជាអង្ករទេ គឺក្រអូបទាំងពីដើមទៀតផង ៖ «បានប្រហែលជាមួយចង្អុលដៃហ្នឹងមានក្លិនហើយ ក្លិនឈ្ងុយក្រអូបតែម្ដង ដុះចេញកាលណាមកគឺក្រអូបអ៊ីចឹងតែម្ដង។ ដូចថា យើងដើរតាមភ្លឺស្រែ បើពេលវាចេញផ្កាចេញអីមក ផើមអីមក គឺធុំក្លិនភាយអ៊ីចឹងតែម្ដង។ យើងសម្លឹងមើល កន្លែងហ្នឹងមានដាក់ស្រូវយាយហើយ! ដល់មើលទៅឃើញមែន អ៊ីចឹងមានតែស្រូវយាយដែលមានក្លិនតាំងពីដុះរហូតមក...»។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់បន្ថែមថា មានអ្នកក្រៅស្រុកនិងតាមខេត្តមួយចំនួនបានសាកល្បងយកពូជនេះទៅផលិត តែពុំទទួលស្គាល់លទ្ធផលដូចការអះអាងនោះឡើយ ដែលអ្នកស្រី សារ៉ែម អះអាងថា ពូជស្រូវនេះបើប្រើជីគីមីវានឹងបាត់គុណភាពហើយ។
អ្នកស្រី សារ៉ែម បានឲ្យដឹងថា ៖ «ផលគួរសមដែរ ខ្ញុំដាក់រាល់ឆ្នាំ ដាក់ជីអាចម៍គោគឺល្អតែម្ដង។ បងប្អូនខាងម៉ែខ្ញុំហ្នឹងគាត់យកទៅក្រោម គាត់សាកល្បងមើល ខាងកំពត ខាងតាកែវហ្នឹង គេថា ទៅដល់ហ្នឹងគេប្រើជីគីមី ដល់រួចទៅគេថា ស្រូវហ្នឹងអត់ក្រអូបទេ គេថាភូត បាត់ក្លិនហើយរឹងទៀត គេថាអត់ក្រអូបផង។ គាត់ធ្លាប់ហូបបាយនៅហ្នឹងឆ្ងាញ់ គាត់ថា ឆ្ងាញ់ណាស់សុំពូជយកទៅ...»។
លោក ហ៊ុំ សាគុណ តំណាងអង្គការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ (CCD) បានសម្តែងកង្វល់ថា លោកបានសង្កេតឃើញថា ពូជស្រូវនាងអំនេះត្រូវបានឈ្មួញមួយចំនួនបានយកទៅលាយជាមួយអង្ករប្រភេទផ្សេងដើម្បីលក់ ហើយក៏មានយកស្រូវនេះទៅបង្កាត់ជាមួយស្រូវផ្សេងបង្កើតពូជថ្មីធ្វើឲ្យបាត់ក្លិនដើម បាត់គុណភាព និងបាត់ប្រភពទៀតផង។
លោក ហ៊ុំ សាគុណ បានថ្លែងថា ៖ «យើងបានសហការគ្នាជាមួយនឹងក្រុមការងារ ពិសេសជាងគេក្រុម PSDD ខេត្ត។ យើងមានបង្កើតក្រុមបន្សុទ្ធពូជ បានន័យថា យើងចង់រក្សាគុណតម្លៃវាឲ្យវានៅដដែល។ អ្វីដែលយើងព្រួយបារម្ភត្រង់ថា បើសិនជារដ្ឋាភិបាលឬក៏អាជ្ញាធរមិនបានយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរអំពីសិទ្ធិ ខ្ញុំជឿជាក់ថា អាហ្នឹងវានឹងអាចបាត់បង់ ពីព្រោះឥឡូវគេបានយកពូជហ្នឹងមួយចំនួនទៅបង្កាត់ជាមួយនឹងពូជអីផ្សេងៗ វាទៅជាចេញមួយទៀត គឺរំដួល។ រំដួលចេញមកភ្លឺជាងហ្នឹង ល្អជាងហ្នឹង ក្លិនអីប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ ហ្នឹងដោយសារយើងអត់មានច្បាប់ដើម្បីគ្រប់គ្រងឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការរក្សាសិទ្ធិបញ្ញារបស់គាត់។ អ៊ីចឹងបើសិនជារដ្ឋាភិបាល ភ្នាក់ងាររដ្ឋ ឬជំនាញ ជួយអន្តរាគមន៍ទៅលើអង្គការដែលកំពុងធ្វើកិច្ចការហ្នឹង ខ្ញុំជឿជាក់ថា យាយអំ នឹងមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះឡើងវិញ»។
សហគមន៍កសិកម្មដែលពង្រឹងដោយអង្គការ CCD កំពុងបន្សុទ្ធពូជអង្ករនាងអំនេះ ដោយធ្វើស្រែដាច់ដោយឡែក បានបញ្ជាក់ថា ស្រូវនាងអំដើមវាមានក្រវាត់ចិញ្ជៀនពណ៌ក្រហមនោះគឺសុទ្ធហើយ ប្រើជីធម្មជាតិទើបមានក្លិនក្រអូបហើយទន់ ឯទម្ងន់ក្នុង ១០០គីឡូក្រាម ធ្ងន់លើសពីអង្ករផ្សេងពី ៨គីឡូក្រាម ទៅ ១៥គីឡូក្រាម។
លោក លាង សេង អនុប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត បានបញ្ជាក់ថា មន្ទីរកសិកម្មកំពុងតែយកចិត្តទុកដាក់ការពារពូជនេះហើយ ដែលតាមលក្ខណៈពូជស្រូវនេះអាចមានពាក់ព័ន្ធទៅនឹងភូមិសាស្ត្រក្នុងការដាំដុះនិងការប្រើជីផងដែរ។
លោក លាង សេង បានអះអាងថា ៖ «ពាក់ព័ន្ធនឹងពូជនេះគឺគម្រោងក៏ដូចជាមន្ទីរកសិកម្មបានគិតគូរសម្រាប់គាត់ហើយ គឺថា យើងមានក្រុមដើម្បីបន្សុទ្ធពូជ ហើយនៅខែ១នេះ យើងនឹងអញ្ជើញឯកឧត្ដមអភិបាលខេត្តដើម្បីធ្វើការប្រគល់ថវិកាមួយចំនួននិងសម្ភារៈដើម្បីជូនសហគមន៍ហ្នឹង។ មន្ទីរកសិកម្មបានគិតគូរហើយ បូកនឹងអង្គការដើម្បីធ្វើការផលិតពូជ ធ្វើការសហការគ្នាទៅជួយស្រូវនាងអំនៅក្នុងភូមិហ្នឹង។ ទី១ ឲ្យបានស្រូវហ្នឹងក្លាយជាស្រូវសរីរាង្គ ជាស្រូវដែលគ្មានជាតិគីមី ទី២ ពូជយើងព្យាយាមធ្វើម៉េចកុំឲ្យវាក្លាយច្រើន ហើយឈានទៅដល់ការសម្រិតពូជឲ្យគាត់ទទួលបាននៅក្នុងឆ្នាំក្រោយ»។
យាយអំមានកូន ៧នាក់ សុទ្ធតែប្រុស ដែលបច្ចុប្បន្ននៅរស់តែកូនច្បងម្នាក់គត់ ដែលមានអាយុ ៦០ឆ្នាំហើយ ហើយកំពុងបន្សុទ្ធពូជនាងអំនេះដោយរួមទាំងបណ្តាញសហគមន៍សហការជាមួយជំនាញកសិកម្មផងដែរ៕
ចេញផ្សាយ ២១ វិច្ឆិកា ២០២៤ 134
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី ឌិត ទីណា អញ្ជេីញជាគណៈអធិបតីក្នុងពិធីប្រកាសចូលកាន់តំណែងប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទរាជធានីភ្នំពេញ
ចេញផ្សាយ ២០ វិច្ឆិកា ២០២៤ 178
ឯកឧត្តម ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានអញ្ជើញទស្សនកិច្ចរោងចក្រជីវម៉ាស របស់ក្រុមហ៊ុន ប៊ី អ៊ី ស៊ី អាយ អេស (ខេមបូឌា)ឯ.ក
ចេញផ្សាយ ២០ វិច្ឆិកា ២០២៤ 181
ឯកឧត្តមរដ្ឋលេខាធិការ ប្រាក់ ដាវីដ ទទួលជួបជាមួយ ឯកឧត្តម តាកាហាស៊ី ហ្វូមីអាគី (TAKAHASHI Fumiaki) ប្រធានសមាគមជប៉ុន-កម្ពុជា ក្នុងជំនួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ
ចេញផ្សាយ ២០ វិច្ឆិកា ២០២៤ 181
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ឌិត ទីណា អនុញ្ញាតឱ្យអង្គការតុកកែញញឹមកម្ពុជា (Smiling Gecko) ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ
ចេញផ្សាយ ១៩ វិច្ឆិកា ២០២៤ 222
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ឌិត ទីណា ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យ និងពិភាក្សាសេចក្តីព្រាង "ពិធីសាររវាងអគ្គរដ្ឋបាលគយចិន និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ស្តីពីលក្ខខណ្ឌតម្រូវក្នុងការអធិការកិច្ច ចត្តាឡីស័ក និងអនាម័យសម្រាប់នាំចេញសំបុកត្រចៀកកាំពីកម្ពុជាទៅចិន
ចេញផ្សាយ ១៩ វិច្ឆិកា ២០២៤ 220
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ឌិត ទីណា ទទួលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយលោកជំទាវ Milena Caridad Zaldivar Piedra ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណរដ្ឋគុយបាប្រចាំនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ចេញផ្សាយ ១៨ វិច្ឆិកា ២០២៤ 277
អបអរសាទរ ២៥ឆ្នាំ ភាពជោគជ័យនៃការអភិរក្សក្រពើភ្នំនៅកម្ពុជា! Celebrating 25 years of Siamese crocodile conservation in Cambodia!
ចេញផ្សាយ ១៥ វិច្ឆិកា ២០២៤ 423
ប្រទីបក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បណ្តែតនៅថ្ងៃទី១ នៃព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្តែតប្រទីប សំពះព្រះខែ អកអំបុក
ចេញផ្សាយ ១៥ វិច្ឆិកា ២០២៤ 448
អបអរសាទរ ព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្តែតប្រទីប សំពះព្រះខែ អកអំបុក
ចេញផ្សាយ ១៣ វិច្ឆិកា ២០២៤ 458
សត្វផ្សោតមួយក្បាល ប្រទះឃើញស្លាប់នៅស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ដោយសារវ័យចាស់
ចេញផ្សាយ ១៣ វិច្ឆិកា ២០២៤ 473
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ដ្រី ឌិត ទីណា ទទួលស្តាប់បទបង្ហាញស្តីពី Cambodia Agriculture Forum & Exhibition (CAFE-2025) របស់អង្គការស្បៀង និងកសិកម្មនៃសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា (FAO)
