នាព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែសីហាឆ្នាំ២០១៧ នៅក្នុងបរិវេណមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ ខេត្តមណ្ឌលគិរី មានរៀបចំទិវាចំការបង្ហាញ ផលិតកម្ម ដំឡូងបារាំង ក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមវេង សាខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ ដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមពីឯកឧត្តម KIM Weon Jin ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃ សាធារណ រដ្ឋកូរ៉េ លោកជំទាវរដ្ឋលេខាធិការនិងមន្រ្តីក្រោមឱវាទក្រសួងជាច្រើនរូប។ លោក សុង ឃាង ប្រធាន មន្ទីរកសិកម្មបានរាយការណ៍ជូនអង្គពិធីជ្រាបដោយសង្ខេបពីការងារបង្កបង្កើនផល និងលទ្ធផលនៃ ការអនុវត្តគម្រោងសាកពិសោធន៍ដំណាំដំឡូងបារាំងដោយសហការជាមួយសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្មនិងសាកលវិទ្យាល័យ Dankook នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េដោយមានការគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុពីអង្គការ KOPIA (Korea Project on International Agricultural)។ តំណាងសកលវិទ្យាធិការលោកបណ្ឌិតជាង ហុងព្រឹទ្ធបុរស មហាវិទ្យាល័យកសិកម្ម នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្មបានបញ្ជាក់ថាគម្រោង នេះមាន រយៈពេល៣ឆ្នាំដោយកំណត់លើគោលការណ៍៣ (១) សិក្សាស្រាវជ្រាវពូជក្នុងស្រុក (២) សិក្សាស្រាវជ្រាវពូជនាំចូលដែលផ្សាំនិងក្សេត្របរិស្ថាននៃខេត្តនេះ និង(៣) ផ្សព្វផ្សាយនិងជំរុញលើកទឹកចិត្តដាំដំឡូងបារាំងដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូល។ ភ្ជាប់ទៅនិងលទ្ធផលពិសោធន៍``លោកបានបញ្ជាក់ជូនថាពូជ២(PO3 និង PO7)អំណោយផលល្អសម្រាប់ធ្វើការដាំដុះសមស្របទៅនិងក្សេត្របរិស្ថានផ្តល់ទិន្នផល ពី១៣-១៧T/Ha។ គម្រោងបានគ្របដណ្តប់ផងដែរ លើការសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ សាងសង់មន្ទីរពិសោធន៍ជាលិកាវប្បកម្ម និងមន្ទីរពិសោធន៍ សូលុយស្យុង(hydroponic) ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង ឲ្យបានជោគជ័យ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងក៏ដូចជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើពិពិតកម្មដំណាំកសិកម្ម បង្កើតមុខរបរថ្មី និងបង្កើនចំណូលគ្រួសារ។ មានមតិក្នុងអង្គពិធីនេះផងដែលឯកឧត្តម ចឹង សុចន្ថាអភិបាលរងខេត្តបានជម្រាបជូនភ្ញៀវពីស្ថានភាពភូមិសាស្រ្ត សន្តិសុខ ការងារ បង្កបង្កើនផល ។ល។ លោកសូមគាំទ្រនូវការអនុវត្តគម្រោងនេះ បំណងណែនាំមុខដំណាំថ្មី បង្កើតមុខរបរបន្ថែមដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូល។ មានប្រសាសន៍នាពេលនេះឯកឧត្តមឯកអគ្គរដ្ឋទូតសូមកោតសរសើរដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធដែលការសហការអនុវត្តគម្រោងទទួលបានលទ្ធផល ជាផ្លែផ្កានាថ្ងៃនេះ នេះជាលទ្ធផលបឋម ដូច្នេះដើម្បីសម្រេចឲ្យបានតាមផែនការដែលបានគ្រោងទុកលោកសូមឲ្យបន្តខិតខំ ស្រាវជ្រាវ ទាំងក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ក៏ដូចជាក្នុងស្រែបង្ហាញធ្វើយ៉ាងណានាំយកដំណាំថ្មីនេះមកកម្ពុជានា ពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខដើម្បីរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ សូមបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបាននាំចូលដំឡូងបារាំងជាង៥ពាន់តោនក្នុង១ឆ្នាំៗ ។ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីកាត់បន្ថយលើការនាំចូលទាំងស្រុង ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី បានផ្តល់នូវអនុសាសន៍មួយចំនួនដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដូចខាងក្រោម៖ ទី១.មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវដំទ្បូងបារាំងរបស់សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម ត្រូវខិតខំធ្វើការសិក្សាពិសោធន៍ស្រាវជ្រាវរកឱ្យឃើញ នូវពូជដំទ្បូងបារាំងដែលមានលក្ខណៈសមស្របបំផុតសម្រាប់លក្ខខណ្ឌប្រទេសកម្ពុជាយើង ផ្តល់ទិន្នផលខ្ពស់ គុណភាពល្អ រសជាតិឆ្ងាញ់ ត្រូវនឹងតម្រូវការទីផ្សារ ។ មជ្ឈមណ្ឌលត្រូវធ្វើការពង្រីកពូជ និងផ្គត់ផ្គង់ពូជសុទ្ធល្អ គ្មានជំងឺ ជូនដល់កសិករសម្រាប់ដាំដុះធ្វើផលិតកម្មដំទ្បូងបារាំង ។ ពូជគឺជាកត្តាសំខាន់មួយក្នុងការធ្វើផលិតកម្មដំទ្បូងបារាំង កាលណាយើងរក្សាទុកពូជដំទ្បូងដែលយើងបានដាំដុះរួចហើយ យកមកដាំនៅរដូវថ្មីជាបន្តបន្ទាប់ ពីរឬបីឆ្នាំក្រោយមក ពូជនោះអាចផ្ទុកនូវជំងឺផ្សេងៗ ដែលធ្វើអោយពិបាកថែទាំ និងមិនធន់នឹងជំងឺផ្សេងៗ ដូចនេះ ការប្រើប្រាស់ពូជថ្មី សុទ្ធគ្មានជំងឺ គឺជាការចាំបាច់ ។ ទី២. សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្មត្រូវបន្តកិច្ចសហការជាមួយមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តនានា ដែលមានសក្តានុពលធនធានដីសមស្រប ដើម្បីបញ្ចូលបច្ចេកទេសផលិតកម្មដំណាំដំទ្បូងបារាំងនេះ ។ ទី៣. សាកលវិទ្យាល័យត្រូវបន្តពង្រីកការសិក្សាស្រាវជ្រាវ លើការថែរក្សា ការស្តុកទុកផលដំទ្បូងបារាំងក្រោយពេលប្រមូលផល សម្រាប់បម្រើទីផ្សារនៅរដូវខ្វះខាត ជាពិសេសក្រៅពីរដូវប្រមូលផល ហើយនេះក៏ជាការបង្កើនតម្លៃមន្ថែមដល់កសិករផលិតដំទ្បូងបារាំងផងដែរ ។ និយាយជារួម មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវដំទ្បូងបារាំង ត្រូវសិក្សានិងចងក្រងឯកសារផលិតកម្មដំទ្បូងបារាំងឱ្យច្បាស់លាស់ និង ត្រូវដឹងថានៅកម្ពុជា ដីកន្លែងណាខ្លះអាចដាំបាន ហើយតើត្រូវដាំទំហំប៉ុន្មានដែលសមស្របនឹងសេចក្តីត្រូវការរបស់ទីផ្សារ ហើយត្រូវជួយសម្របសម្រួលរវាងកសិករជាមួយនិងទីផ្សារយ៉ាងដូចម្តេច? ។ មានន័យថា ដើម្បីជៀសវាងបញ្ហាដែលកើតទ្បើងជាយថាហេតុក្នុងការដាំដុះមុខដំណាំថ្មីនេះ យើងត្រូវសិក្សានិងលើកផែនការឱ្យបានច្បាស់លាស់ ពេញមួយខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្ម ពោលគឺចាប់ផ្តើមពីការដាំដុះ ប្រមូលផល ស្តុកទុក កែឆ្នៃ រហូតដល់ ទីផ្សារអ្នកបរិភោគ ។ ទី៤. នាយកដ្ឋានវិស្វកម្មកសិកម្ម ត្រូវធ្វើការសិក្សាពិសោធន៍ កែឆ្នៃ និងបង្កើតបច្ចេកទេសវិស្វកម្មគ្រឿងយន្តថ្មីៗ ដែលអាចជួយដល់កម្លាំងបងប្អូនកសិករយើង ឱ្យមានភាពងាយស្រួលដល់ការដាំដុះ ប្រមូលផល ក៏ដូចជាការបង្កើតនូវបច្ចេកទេសស្តុកទុក ឱ្យបានយូរហើយរក្សាបាននូវគុណភាពជាដើមផងដែរ ។ ទី៥. មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ត្រូវធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ បច្ចេកទេសដាំដុះដល់កសិករ ក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីជួយដល់កសិករ ក្នុងការដោះស្រាយគ្រប់ហានីភ័យទាំងទ្បាយ ដែលកសិករជួបប្រទះ ដូចជា ការខ្វះខាតពូជ ជំងឺបំផ្លាញ បច្ចេកទេសប្រើប្រាស់ជីនិងថ្នាំកសិកម្ម ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យត្រូវទៅតាមគោលការណ៍ធានាសុវត្ថិភាពនៃផលិតផលកសិកម្មរបស់យើង ។ ទី៦. ដោយទ្បែកបងប្អូនកសិករយើង ត្រូវមានភាពឆ្លាតវៃក្នុងការក្តាប់ឱកាសទីផ្សារកសិកម្ម ឱ្យបានជាប់ជាប្រចាំ ជាពិសេសគួរជម្រុញការដាំដុះលើមុខដំណាំណាដែលបានតម្លៃថ្លៃ ឬ មុខដំណាំនាំចូលជាដើម ។ ត្រូវមានទំនាក់ទំនងជិតស្និតជាមួយអ្នកបញ្ជាទិញ ឬ អ្នកកែឆ្នៃ ចៀសវាងការផលិតបានហើយគ្មានទីផ្សារ ឬ ច្រើនលើសពីសេចក្តីត្រូវការទៅវិញ ។ ត្រូវប្រើប្រាស់ពូជ បច្ចេកទេសដាំដុះ និង ធាតុចូលកសិកម្មផ្សេងៗដូចជាជី ថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតឬពពួកផ្សិតជាដើម ឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមបទដ្ឋាន និងពេលវេលាសមស្របតាមការណែនាំរបស់អ្នកជំនាញកសិកម្មយើង ។ ក្នុងឱកាសនោះឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តីមានជឿជាក់ថា ទិវាចំការបង្ហាញផលិតកម្មដំណាំដំទ្បូងបារាំងនាថ្ងៃនេះ ពិតជានឹងធ្វើឱ្យបងប្អូនកសិកររបស់យើងបានឃើញ និងយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីបច្ចេកទេសដាំដុះដំទ្បូងបារាំង ដើម្បីយកទៅពិចារណាក្នុងការពង្រីកផលិតកម្មរបស់ខ្លួន ។ ហើយឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ឯកឧត្តមបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដល់ប្រជាជន និង រដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ អង្គការ KOICA និង KOPIA ជាពិសេស ឯកឧត្តម Kim Weon Jin ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េប្រចាំកម្ពុជា និង លោក Bang Jin Ki នាយកគម្រោង KOPIA Cambodia ដែលបានជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រទាំងថវិកានិងបច្ចេកទេស ជំរុញឱ្យមានគម្រោងសា្រវជ្រាវដំទ្បូងបារាំងនៅកម្ពុជានេះទ្បើង ។